پروژه جدید آمریکا برای یمن/هدف از ارائه طرح آتش‌بس چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر  اخیرا «تیموتی لیندرکینگ» نماینده ویژه آمریکا در امور یمن پس از بازگشت از سفر چند روزه به منطقه اعلام کرد که طرح آتش بس یمن چند روز است به رهبری حوثی‌ها (جنبش انصارالله ) ارائه شده است.

لیندرکینگ افزود که اکنون یک طرح برای آتش بس سراسری با عناصر (دخیل در جنگ) داریم که به سرعت به وضعیت سخت بشر دوستانه یمن رسیدگی می‌کند.

وی بدون اشاره به تجاوز سعودی‌ها که عامل اصلی این بحران 6 ساله بوده است،گفت: به نظر می رسد که اولویت انصارالله به جای پایان جنگ و حرکت به سوی آسایش برای مردم یمن، کارزار نظامی برای گرفتن مأرب است.

واکنش انصارالله به طرح جدید آمریکا / توطئه برای وخیم‌تر کردن اوضاع یمن

در واکنش به این اظهارات نماینده ایالات متحده و محتوای طرح واشنگتن ، یک منبع دیپلماتیک یمنی گفت، ابتکار آمریکا برای یمن دربرگیرنده شروط ظالمانه برای دولت یمن در صنعاء است. مهمترین بندهای این ابتکار دربرگیرنده آتش بس و ازسرگیری رایزنی‌های سیاسی است.

این منبع یمنی اظهار داشت، ابتکار آمریکا بر ازسرگیری رایزنی‌ها میان دولت «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهوری فراری یمن و دولت صنعاء و نظارت نمایندگان سازمان ملل و آمریکا بر رایزنی‌ها و نیز بازگشایی مشروط فرودگاه صنعاء و ادامه محاصره آن تاکید می‌کند.

«عبدالملک العجری» عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله گفت که پیشنهادات ارائه شده از سوی نماینده دولت آمریکا، همان خواسته‌های دولت سعودی است.

همچنین «محمد عبدالسلام»، سخنگوی انصارالله یمن پیشنهاد آمریکا درباره حل بحران این کشور را مردود دانست و آن را «توطئه‌ای» برای وخیم‌تر کردن وضعیت یمن توصیف کرد.

عبدالسلام گفت: آنچه فرستاده آمریکا در امور یمن پیشنهاد نامیده، چیز تازه‌ای در آن نیست و همان دیدگاه عربستان و سازمان ملل درباره وضعیت یمن است، در این پیشنهاد، اثری از توقف محاصره یا آتش‌بس وجود ندارد بلکه تنها برخی تغییرات صوری است که منجر به بازگشت محاصره به شیوه دیپلماتیک می‌شود. از میان شروط مطرح شده در این ابتکار، تعیین مقصدهای پرواز از فرودگاه صنعاء و صدور مجوزهای لازم توسط ائتلاف عربی است، اگر آنها در توقف تجاوزات و محاصره جدی بودند، توقف جنگ و محاصره را اعلام می کردند و ما از آن استقبال می‌کردیم. آمریکایی‌ها با ارائه این شروط مجددا ثابت کردند که آنها پشت سر متجاوزان و محاصره‌کنندگان قرار دارند و هیچگونه تغییر واقعی در جنگ یمن و پایان دادن به محاصره وجود ندارد.

«محمد علی الحوثی» رئیس شورای عالی انقلاب یمن نیز گفت که این جنبش تمایل دارد که به میز مذاکره بیاید اما نخست خواستار آن است که شاهد اقدام بیشتری از سوی دولت آمریکا باشد.

این مقام جنبش انصارالله که با شبکه خبری «سی‌ان‌ان» مصاحبه می‌کرد، گفت: اول از همه، رئیس جمهور بایدن، شریکی در دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور اسبق آمریکا بوده و در آن زمان، ‌آنها اعلام کردند که به ائتلاف علیه کشور ما می‌پیوندند. آنها همچنین به ائتلاف برای ادامه کشتار در کشورمان چراغ سبز نشان داده و با آن موافقت کردند. اعتماد به وسیله اقدامات و نه کلمات ایجاد می‌شود. اعتماد باید با تصمیم‌گیری حاصل شود. تا کنون ما شاهد هیچگونه تصمیمات قاطعی نبوده‌ایم.

چرا واشنگتن برای جلوگیری از آزادسازی مارب دست و پا می‌زند؟

از سوی دیگر هم‌زمان با اوج گرفتن پیشروی‌های انصارالله در شهر راهبردی «مأرب» و رسیدن به مرحله پایانی آزادسازی آن صدای آمریکایی‌ها در کنار اروپایی‌ها برای توقف پیشروی یمنی‌ها در این جبهه بالا رفته است. نبردها در اطراف شهر مأرب و بویژه در دو جبهه البلق و الطلعه الحمرا با شدت بسیار ادامه دارد؛ حملات سنگین ائتلاف متجاوز به منظور جلوگیری از پیشروی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن ناکام ماند. تازه ترین اطلاعات حاکی از آن است که نیروهای انصارالله منطقه راهبردی حمه الصید و برخی مواضع دیگر را به کنترل درآوردند و پیشروی‌های جدیدی در شمال و غرب مأرب را به ثبت رساندند.

نیروهای منصور هادی باوجود حمایت و پشتیبانی جنگنده‌های ائتلاف، خسارت‌های بیشماری متحمل شدند. سلطان العراده استاندار مأرب که از سوی منصور هادی تعیین شده، اخیرا به کشته شدن 18 هزار نفر و زخمی شدن هزاران تن دیگر از نیروهایشان و پیشروی نیروهای صنعا در سه محور اذعان کرد.

قدرت‌های بین‌المللی که پیش از این، در مورد ادامه جنگ و محاصره یمن سکوت کردند، حالا برای حفظ منابع نفتی و موقعیت راهبردی مأرب به دنبال برقراری آتش بس در این استان هستند و این در حالی است که گروه تروریستی «داعش»، مشارکت خود در جنگ‌ مأرب با حمایت ائتلاف سعودی و دولت مستعفی یمن را اعلام کرد؛ اعترافی که نشان داد قدرت‌های غربی به حمایت از گروه‌های تروریستی و استفاده از آنان در درگیری مأرب روی آورده‌اند یا دست کم می‌توان چنین نتیجه گرفت که حاضرند به قیمت سیطره بر منابع مأرب، آتش بس برقرار کنند و تروریست‌ها را از مهلکه نجات دهند.

در همین راستا وزارت خارجه انگلیس روز جمعه در بیانیه‌ای اعلام کرد چهار کشور اروپایی انگلیس، فرانسه، آلمان و ایتالیا به همراه آمریکا حمله ادامه‌دار حوثی‌ها به شهر مأرب و حملات علیه عربستان سعودی را که موجب تنش‌آفرینی گسترده می‌شود، محکوم می‌کنند.

در این بیانیه بدون اشاره به اقدامات ائتلاف سعودی علیه یمن، بر تعهد کشورهای غربی به امنیت خاک عربستان سعودی و مرز این کشور با یمن تأکید شده و به جای درخواست از ریاض برای توقف حملات و محاصره، از دولت صنعاء خواسته شده تا فرصت صلح را مغتنم شمرده و دست از حملات خود بکشد.

«محمد البخیتی»، عضو دفتر سیاسی انصارالله درباره اصرار واشنگتن برای توقف پیشروی یمنی‌ها در مأرب معتقد است، رهبری ائتلاف عربی در مأرب حضور دارد. اگر کشورهای متجاوز با توقف جنگ در همه جبهه ها موافقت کنند، انصارالله درگیری‌ها را متوقف می کند اما این کشورها خواستار توقف جنگ در جبهه‌هایی هستند که در آن‌ها شکست می خورند نه در همه جبهه‌ها. آمریکا و کشورهای متجاوز فرآورده‌های نفتی را از یمن منع می کنند و مراکز انسانی تهدید می شوند.

آمریکا، بزرگترین شریک عربستان در جنگ یمن

نقش ایالات متحده در جنگ ویرانگر یمن به ویژه پس از اقدام خصمانه اخیر دولت سابق این کشور به ریاست «دونالد ترامپ» بیش از پیش آشکار شد.از روز نخست، نقش آمریکا به عنوان حامی اصلی و به عبارتی عضو اصلی ائتلاف متجاوزان بسیار پررنگ بوده است.به طوری که مسئولان یمنی بارها بر آمریکایی بودن این جنگ تاکید کردند و این کشور را مسئول جنایت‌های عربستان و امارات در یمن می دانند.

روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز چندی پیش با انتشار مقاله‌ای نوشت، از آغاز جنگ عربستان در یمن در سال 2015 تاکنون سازمان ملل متحد و سایر سازمان‌های حقوق بشری نسبت به خسارت‌هایی که در نتیجه حملات هوایی عربستان به غیرنظامیان و منازل آنها وارد می‌شود، هشدار داده‌اند. در سال 2015 آمریکا یک ناو هواپیمابر خود و محموله موشک‌های هدایت شونده و کشتی‌های جنگی دیگر را برای کمک به سعودی‌ها در اعمال محاصره یمن به منطقه فرستاد. بمب‌های آمریکاییِ سعودی‌ها کارگاه‌ها، مسیرهای مواصلاتی، پل‌ها، بیمارستان‌ها، چاه های آب، مراسم‌های ختم وعروسی، تجمع‌های زنان و مردان و اتوبوس مدارس را که مملو از صدها کودک یمنی بوده، هدف قرار داده‌اند. آمریکا چندین میلیارد دلار سلاح با فناوری پیشرفته به عربستان فروخته است که شامل هواپیماهای جنگنده و بمب‌های لیزری و بمب‌های حامل گازهای مختلف و موشک‌های هوا به زمین است.

بر اساس این گزارش فروش سلاح به عربستان 25 درصد از کل صادرات اسلحه آمریکا بین سال‌های 2015 و 2019 بوده است.

چرا نباید به ادعاهای واشنگتن برای صلح در یمن خوشبین بود؟

واقعیت این است که نمی‌‌توان به سیاست صلح‌ جویانه دموکرات‌‌ها درباره بحران یمن خوش‌ بین بود و به آن اعتباری بخشید ، زیرا اساسا ائتلاف عربی - آمریکایی به سرکردگی عربستان از مارس 2015 یعنی زمانی که او معاون رئیس ‌جمهور آمریکا (باراک اوباما) بود، حملات ضدانسانی خود علیه مردم یمن را آغاز کرد. این حملات که حدود 6 سال از آن می‌گذرد، تاکنون به نابودی زیرساخت‌‌های یمن و گسترش فقر، بیکاری، گسترش بیماری ‌های واگیردار و قحطی در این کشور فقیر عربی منجر شده است.

«علی المحطوری» نویسنده و کارشناس سیاسی یمنی گفت: آمریکا در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما تصمیم به این جنگ را اتخاذ کرد و آن را ادامه داد و در زمان دونالد ترامپ ادامه یافت و اکنون در دوره ریاست جمهور جو بایدن شاهد گفتمان جدیدی هستیم ولی این گفتمان اصل مسئله را که توقف جنگ و پایان محاصره است هدف قرار نمی‌دهد.

آن چه اکنون باعث شده دولت بایدن به سمت پایان جنگ یمن حرکت کند، گزینه‌ای انتخابی نبوده است بلکه دولت بایدن خود را ناچار می ‌بیند که به صورت دیگری برای پایان دادن به جنگ یمن وارد عمل شود. بایدن در این زمینه تحت فشار افکار عمومی داخلی و مخالفت جهانی با تداوم نسل‌ کشی یمنی‌ها، در کارزار انتخاباتی، وعده داد حمایت واشنگتن از جنگ عربستان در یمن پایان یابد.

مطرح کردن اسناد قتل «جمال خاشقجی» نیز شاید شروع پروژه‌ای باشد که مقصود دولت بایدن از آن تحت فشار قرار دادن «محمد بن سلمان» ولیعهد جوان سعودی با هدف باجگیری از سعودی‌ها به سبک دموکرات‌هاست. از سوی دیگر آمریکایی‌ها می‌دانند که عربستان در جنگ یمن شکست خورده و در این باتلاق فرو رفته است. بنابراین واشنگتن نمی‌خواهد شریک شکست ریاض در جنگ یمن باشد.

به طور کلی آنچه که درباره پایان دادن به جنگ یمن تاکنون از جانب ایالات متحده مطرح شد صرفا ادعایی بیش نبوده و آمریکایی‌ها عملا خواهان امتیازگیری برای طرف سعودی هستند. در این شرایط و در سایه پایبندی یمنی‌ها به حقوق کامل خود برای پایان جنگ به نظر نمی‌رسد که اصطلاحا ابتکار آمریکا و سازمان ملل و سایر طرف‌های غربی برای توقف جنگ یمن- دست کم در بازه زمانی که آنها وعده می‌دهند قابل تحقق باشد.

تسنیم